Çankaya TV IR Blaster Modülü Değişimi

Televizyonlar giderek akıllılaştıkça, tek bir kumandayla birden çok cihazı yönetme ihtiyacı arttı. Bu ekosistemde IR blaster (kızılötesi verici), TV’nin yalnızca “kumanda alan” bir cihaz olmaktan çıkıp, set-top box (STB), soundbar/AVR, medya oynatıcı, klima gibi çevre birimlerine kendi talimatlarını gönderebilmesini sağlar. IR blaster; TV içindeki sürücü devresi tarafından modüle edilmiş kızılötesi ışığı ön çerçevedeki “IR penceresi”nden belirli bir açı ve menzil ile dışarı yayar. Doğru çalıştığında kullanıcı; kanalı STB’den değiştirir, AVR’nin sesini arttırır, haricî kutuyu açıp kapatır—tümünü TV arayüzünden ya da tek kumandayla yapar. Bozulduğunda ise “kanal değişmiyor”, “AVR ses almıyor”, “TV görüyor ama kutu görmüyor”, “yakından tutunca çalışıyor ama uzaktan değil” gibi sinsice başlayan, günlük kullanımı bezdiren şikâyetler ortaya çıkar.

1) IR blaster TV’de ne yapar? Ekosistemdeki rolü

IR blaster, TV’nin haricî cihaz yönetimini mümkün kılan aktif vericidir. TV arayüzünde “Kumanda Öğrenme/IR Blaster” bölümü ile marka-model seçilir ya da kod öğrenilir; TV, seçilen profile göre 38/40/56 kHz taşıyıcı üzerinde NEC, RC-5/RC-6, Sony SIRC, Samsung, Panasonic gibi protokollerde veri gönderir. Amaç; kullanıcı tek kumandadan vazgeçmeden STB’nin kanalını, AVR’nin sesini veya güç durumunu kontrol etmektir. HDMI-CEC çoğu zaman yeterli değildir; CEC kapalı/uyumsuz olduğunda IR blaster zorunlu yedek hâline gelir.

2) Mimari: SoC → IR kodlayıcı → sürücü → IR LED → optik pencere

• SoC/MCU: Protokol ve zamanlamayı üretir; bazı şasilerde ayrı IR kodlayıcı bulunur.

• Sürücü katı: Transistör/MOSFET ve akım sınırlama elemanlarıyla IR LED’i pulse current rejiminde sürer.

• IR LED(ler): Genelde 940 nm tepe dalga boylu, dar/orta açı (±10–±25° yarı güç açısı).

• Optik pencere/difüzör: IR ışığı dışarı taşır; dumanlı (smoked) ön cam, IR geçirgen polikarbonat.

• Yerleşim: Alıcı (IR receiver) ile verici (IR blaster) aynı pencerede olabilir; optik yansımalar ve karşılıklı parazit önlenmelidir.

3) Saha semptomları → katman eşlemesi

• “Yakından çalışıyor, uzaktan değil” → IR LED yaşlanması/optik pencere kirlenmesi; sürücü akımı düşmüş ya da LED optik gücü azalmış.

• “Belli açıdan çalışıyor, oturduğum yerden asla” → LED yönü/hizasızlık; difüzör/ön çerçeve kırpması.

• “TV görüyor (menüde tepki var) ama AVR/STB görmüyor” → Alıcı IR ile karışmasın: TV’nin alıcısı sağlam, blaster vericisi zayıf/ölü.

• “Bazı markaları sürüyor, bazılarını asla” → Protokol/taşıyıcı uyumsuz; 56 kHz isteyen cihazı 38 kHz’le sürmeye çalışmak.

• “Gündüz çalışmıyor, gece çalışıyor” → Ortam ışığı (güneş/LED) IR alıcısını körlüyor; pencere ve oturma planı etkili.

• “Ön camdan yansıyor gibi; STB yan kabinin arkasında” → Dolaylı yansımayla çalışma; LED gücü sınırda, optik açı yetmiyor.

• “Blaster hiç yok” → Sürücü MOSFET/akım sınırlayıcı arızası, LED açık devre, kablo/konektör kopuğu.

4) Güvenlik, ESD ve optik hijyen

Kızılötesi LED ve alıcı çevresi ESD’ye çok hassastır. Bileklik ve iletken mat zorunlu; ön çerçeve/“smoked” pencere çizilmeye ve kimyasallara duyarlıdır. Ammonyaklı temizleyici film yüzeyini matlaştırır; yalnızca optik uyumlu iz bırakmayan yöntemler kullanılmalı. IR LED’e çıplak gözle bakmak zararlı değildir, ancak mercekle odaklanan yüksek yoğunluklu LED’lerde yakın göz teması önerilmez.

5) Hızlı teşhis: Kamera, sensör ve osiloskopla pratik test

• Akıllı telefon kamerası: IR LED pulslarını kamerada mor/menekşe parlaması olarak görürsünüz (bazı kameralar IR’i keser). Parlama yoksa LED/sürücü/konfigürasyon sorgulanır.

• IR test kartı/IR fotodiyot: Basit fotodiyot ve osiloskopla taşıyıcıyı (38/40/56 kHz) doğrulayın; duty-cycle ve burst süresi anomalisini yakalayın.

• Menzil/açı testi: 2–3 m, 5 m ve 7 m’de ±30–45° açılarda komut tekrar oranını ölçün.

• Ortamsal stres: LED aydınlatmalar açıkken ve gün ışığında test; performans düşüyorsa pencere/difüzör ve yönlendirme gündeme gelir.

6) Protokoller ve taşıyıcı frekanslar: “Yanlış tonla çalınan doğru nota”

IR alıcılar modüle edilmiş taşıyıcı bekler; en yaygın değer 38 kHz’tir. Bazı cihazlar 56 kHz ister (özellikle belirli markalar/AVR’ler). Protokoller:

• NEC: Geniş kullanım, 38 kHz; dar-geniş burst yapıları.

• RC-5/RC-6: Philips/MCE ekosistemi; biphase kodlama.

• Sony SIRC: Farklı bit uzunlukları; genelde 40 kHz.

• Marka-özgül: Samsung, Panasonic vb. varyantlar.
  Yanlış taşıyıcı ve kod parametreleri, “bazen tutan” komutlara yol açar. Değişim sonrasında servis menüsü/IR profil doğrulaması şarttır.

7) IR LED ve sürücü topolojileri: Güç, açı ve ömür

IR blaster genellikle tek güçlü LED (940 nm) ya da seri/parallel çoklu LED ile kurulur. Sürücü MOSFET transistör, akım sınırlama (R/IC) ve burst kontrolleri içerir. Kritik parametreler:

• Optik güç (mW/sr): Menzil ve yansımalı kullanım için önemlidir.

• Yarı güç açısı (θ½): Dar açı → uzun menzil ama dar kapsama; geniş açı → çoklu cihazlara tolerans.

• Termal yönetim: Uzun burst süreleri LED’i ısıtır; ömür azalır.

• Yaşlanma: LED ışık çıkışı zamanla düşer; menzil azalır.

8) Blaster konumlandırma: Pencere, difüzör ve yön

TV ön çerçevesindeki IR penceresi IR geçirgen ama görünürde dumanlıdır. Pencerenin parlak, çiziksiz, temiz olması gerekir. Difüzör varsa LED’in “sıcak noktası”nı yumuşatır. Montajda LED’nin alıcı cihazlara bakacak şekilde yönlendirilmesi, yan duvar/difüzör tarafından gölge düşmemesi şarttır. Çok geniş açılı yerleşimlerde, “top-hat” lensli LED’ler tercih edilir.

9) Parça seçimi: “Aynı paket” değil, aynı optik-elektrik karakter

• Dalga boyu: 940 nm tipiktir; 850 nm bazı alıcılarda düşük duyarlılık verir.

• Işık gücü: 20–50 mW/sr üzeri güçlü LED’ler yansımayla çalışma toleransı sağlar.

• Açı: TV’nin konumuna göre 20–40° yarı güç açı optimum olabilir.

• ESD dayanımı: Ön panelde ESD’ye açık; IEC 61000-4-2 seviyeleri değerlidir.

• Sürücü uyumu: Var olan akım sınırlama elemanlarıyla puls akımı sınırlarını aşmamalı.

10) Sökme: Ön çerçeve ve panel riskleri

Arka kapağı sökmeden önce enerji kesilir, kondansatörler deşarj edilir. Ön çerçeveye erişimde panel camı ve polarizer riski nedeniyle iki kişi çalışılmalıdır. IR modülü genelde küçük bir PCB/konektör üzerinde; bazen ana karta kabloyla bağlanır. Sıcak hava düşük debide kullanılmalı; komşu plastikler ve pencere erimemeli. Lehim fitili ile padler pürüzsüz bırakılır.

11) Takma: Hizalama, ısıl çevrim ve optik temizlik

Yeni modülü takarken LED eksenini pencere merkezine tam hizalayın; çok küçük eksen kaçıklığı bile uzak mesafede dramatik performans kaybı yaratır. Flux kalıntısı bırakmayın; optik pencereye bulaşan film, IR geçirgenliğini düşürür. Montajdan sonra pencereyi iz bırakmayan yöntemle son kez temizleyin.

12) Konfigürasyon ve öğrenme: Donanım kadar yazılım da önemlidir

Değişim ardından IR öğrenme/marka seçimi menüsünü yeniden çalıştırın. STB/AVR için doğru profil ve taşıyıcı frekansı seçili olmalı. Bazı TV’ler çoklu profil atamaya izin verir; kullanıcı giriş kaynağına göre (HDMI1=STB, HDMI2=AVR) farklı IR setleri kullanmak isteyebilir. CEC açıkken blaster devre dışı kalacak şekilde yapılandırılabilir; çakışmaları azaltır.

13) Ortam etkileri: Güneş, LED aydınlatma ve cam

IR alıcılar güçlü güneş ışığı ve bazı mavi zengin LED aydınlatmalarda körleşebilir. IR blaster çıktısı yeterli olsa bile alıcı AGC limitine girer ve komutu kaçırır. Kullanıcıya alıcı gözün cihazın ön yüzünde kapalı olmadığı, cam kapak ve film kaplamaların IR’i zayıflattığı hatırlatılmalıdır. Gerekirse yansımalı (duvardan sektirme) çalışacak şekilde LED gücü/ açısı optimize edilir.

14) EMI/ESD ve RF etkileşimleri: “Görünmez düşmanlar”

TV’nin Wi-Fi/BT antenleri, LED sürücü ve yüksek dv/dt hatları IR sürücü çevresinde gürültü oluşturabilir. Bakır şerit topraklama ve kalkan kapak “metal-metal” kapanmadıysa, sürücü darbeleri şekil bozar, alıcı taraf hatalı decode yapar. Önlem: kısa-geniş şase bağları, IR sürücü yolunun temiz zemine referanslanması, kablo rotasının LED sürücülerinden mesafeli tutulması.

15) Uygulamalı değişim adımları (atölye kılavuzu)

1. Ön tanı: Kamera ile IR parlaması, menzil/açı testi, gündüz/gece farkı.

2. Konfigürasyon: Marka-model ve taşıyıcı frekans doğrulaması.

3. Enerjiyi kes-deşarj, ESD hazırlığı, optik hijyen.

4. Söküm: Ön çerçeve/pencere erişimi, modül PCB’sini zarar vermeden ayırma.

5. Sürücü kontrolü: MOSFET/akım sınırlama elemanlarını ölçün; fault varsa birlikte değiştirin.

6. Yeni modül: Dalga boyu, açı, optik güç ve ESD dayanımı orijinal aile ile uyumlu.

7. Hizalama: LED eksenini pencere merkezine; gölge-kırpma yok.

8. Temizlik: Flux kalıntısı ve optik yüzey temizliği; amonyak yok.

9. Yazılım: IR öğrenme ve profil ataması; CEC ile çakışma kontrolü.

10. Test: 3–5–7 m menzil, ±30–45° açı, gündüz/LED ışık altında tekrar oranı.

11. İş teslimi: Kullanıcıya alıcı gözün görünürlüğünü ve cam/film etkisini anlatın.

16) Test protokolü: Menzil, açı, tekrar oranı

• Menzil: 3 m’de %100, 5 m’de ≥%95, 7 m’de ≥%85 komut başarısı hedeflenebilir (oda koşullarına bağlı).

• Açı: ±30° içinde tam başarı; ±45°’te kabul edilebilir düşüş.

• Tekrar: Hızlı art arda komutlarda (ses+, ses+) hatasız geçiş.

• Gün ışığı: Perde açık/güneş alan odada degrade kontrolü.

• Yansımalı kullanım: Cihaz alıcısı doğrudan görüşte değilse, duvardan/yüzeyden sektirme yeterli mi?

17) Vaka A – “Yakından tamam, uzakta yok”

Belirti: STB 1–2 m’de komutu alıyor; 4 m’de neredeyse hiç.
İnceleme: IR LED optik gücü düşmüş; sürücü akımı nominal, LED yaşlanmış. Pencere iç yüzeyi de kirli.
Çözüm: Modül değişimi (yüksek mW/sr, aynı dalga boyu ve açı); pencere temizliği.
Sonuç: 5–7 m menzilde yüksek başarı.

18) Vaka B – “Gece var, gündüz yok”

Belirti: Gündüz salon aydınlıkken STB/AVR görmüyor; gece kusursuz.
İnceleme: Güneş ışığı alıcıyı saturasyona sürüklüyor; IR blaster gücü alt sınırda ve LED yönü STB’ye doğrudan değil.
Çözüm: Modül değişimi + hafif geniş açı LED; yön yeniden ayarlandı. Kullanıcıya alıcı gözün önünü kapamaması ve cam kapağın etkisi anlatıldı.
Sonuç: Gündüz de stabil kontrol.

19) Vaka C – “Bazı cihazlar tepki veriyor, bazıları asla”

Belirti: AV receiver markası tepki veriyor; set-top box değil.
İnceleme: STB 56 kHz taşıyıcı istiyor; TV profili 38 kHz’te kalmış.
Çözüm: Servis menüsünde STB profili doğru frekansla seçildi; gerekirse “öğrenme” modu kullanıldı.
Sonuç: Her iki cihazda da tam uyum.

20) Vaka D – “Cepheden iyi, yana dönünce bitiyor”

Belirti: Tam karşıdan komut işliyor; koltuktan 30° yana kayınca başarısız.
İnceleme: LED yarı güç açısı dar; ön çerçeve kenarı kısmi gölge yapıyor.
Çözüm: Aynı ailede geniş yarı güç açı LED’li modül; pencere klipsleri yeniden oturtuldu, kırpma yok.
Sonuç: ±40° içinde yüksek tekrar oranı.

21) Sık yapılan hatalar: Neden geri gelir?

• “Aynı paket, tak gitsin”: Dalga boyu/açı/mW/sr farklıysa menzil ve açı dramatik düşer.

• Flux kalıntısı: Optik pencereye bulaşıp IR geçirgenliğini düşürür; yağlı film kalır.

• Hizasız LED: 1–2° sapma uzak mesafede başarımı düşürür.

• Yanlış profil/taşıyıcı: Donanım sağlam olsa da komutlar hedefe ulaşmaz.

• ESD ihmali: LED/sürücü anlık ölür veya zayıflar; “aralıklı çalışıyor” algısı.

• Pencere/difüzör çizilmesi: Sütlü görüntü, menzil kaybı ve açıda düzensizlik.

22) Kullanıcı iletişimi: Karmaşığı sade anlatmak

“IR blaster, TV’nizin diğer cihazlara ‘kumanda ışığı’ gönderen kısmıdır. Zamanla verimi düşebilir, yönü kayabilir ya da yazılımdaki marka seçimi değişebilir. Biz vericiyi orijinaline denk optik-elektrik özelliklerle yeniledik, doğru marka/frekans profilini atadık ve pencereyi temizledik. Artık uzaktan, geniş açıdan ve gündüz aydınlığında da komutların tutma olasılığı yükseldi.”

23) Uzun ömür stratejisi: Kalıcı performans için

• Orijinal aile ve doğru optik güç/açı: Yan sanayi düşük mW/sr IR LED’lerden kaçının.

• ESD hijyeni: Ön panel servislerinde ESD’yi asla ihmal etmeyin.

• Pencere temizliği: Amonyak/sert kimyasallar yok; iz bırakmayan optik yöntemler.

• Konfigürasyon notu: Profil/taşıyıcı değişikliklerini servis raporuna yazın; yazılım güncellemeleri sonrası kontrol edin.

• Oda düzeni: Cihaz alıcılarını cam kapak/folyo ile kapatmayın; mümkünse doğrudan görüşe alın.

Sonuç

TV IR Blaster Modülü Değişimi, küçük bir LED’i değiştirmekten çok daha fazlasıdır. Başarı; doğru dalga boyu, yeterli optik güç ve uygun yarı güç açısına sahip bir LED/modül seçmek, sürücü katının akım ve darbe profilini sağlıklı tutmak, LED’i optik pencerenin merkezine kusursuz hizalamak ve ardından doğru protokol/taşıyıcı profili ile yazılımı eşleştirmekten geçer. Buna optik hijyen ve ESD disiplini, EMI/şase temizliği ve ortam testleri eklendiğinde IR blaster yalnız “yenilenmiş” olmaz; gündüz-gece, yakın-uzak ve cephe-yan kullanımda öngörülebilir, tekrar edilebilir ve geniş toleranslı çalışır. Kullanıcı, koltuğundan kalkmadan STB/AVR’yi yönetir; TV, CEC’nin ulaşamadığı yerlerde bile güvenilir uzaktan kumanda köprüsü görevini eksiksiz sürdürür.

Ankara’nın Televizyon ve Uydu Çözüm Merkezi: Her Şey İçin Yanınızdayız!
Televizyonunuzla ilgili her türlü ihtiyaca tek bir noktadan çözüm sunuyoruz! Mobilya tasarım hizmetimizle televizyonunuzun arkasına özel paneller hazırlıyor, estetik ve işlevsel çözümler üretiyoruz. Ayrıca televizyonunuzun ön panelinde oluşabilecek her türlü arızayı tamir ediyor, kırılan panellerinizi yenisiyle değiştiriyoruz. Led yanması gibi sık karşılaşılan sorunları profesyonel müdahalelerle gideriyor ve televizyonunuzun ilk günkü performansına ulaşmasını sağlıyoruz. Bununla da kalmıyor, yeni aldığınız televizyonları özenle kuruyor, kullanıma hazır hale getiriyoruz. Her marka ve model televizyon için sunduğumuz bu kapsamlı hizmetlerle, televizyon keyfinizin hiç kesilmemesini garanti ediyoruz.
Uydu kurulumu ve ayarlama konusunda da uzman ekibimizle yanınızdayız. İster bireysel, ister site yönetimi olsun, uydu sistemlerinin kurulum ve bakımını profesyonellikle gerçekleştiriyoruz. Büyük sitelere toplu uydu kurulumu sağlarken, kişisel taleplere de özel çözümler üretiyoruz. Ankara’nın tüm semtlerinde hizmet veriyoruz; ancak yalnızca Ankara ile sınırlı değiliz! Başka şehirlerden gelen taleplerinizi de karşılıyor, size en uygun çözümleri sunmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Televizyon ve uyduyla ilgili aklınıza gelebilecek her konuda yetkin bir hizmet sunma iddiasındayız.
Çocuğunuz oyuncak fırlattı ve ekran mı karardı? Bu tür problemlerle sık sık karşılaşıyoruz ve neyse ki bu gibi durumlar bizim uzmanlık alanımızda! Hem bireysel hem de kurumsal müşterilerimize sunduğumuz güvenilir, hızlı vze etkili çözümlerle televizyonlarınızın ömrünü uzatıyor, konforunuzu artırıyoruz. Eğer televizyonunuzla ilgili bir sorun yaşıyorsanız ya da ihtiyaç duyduğunuz uydu hizmetlerini düşünüyorsanız, doğru yerdesiniz. Televizyon keyfinizin kesintisiz devam etmesi için bir telefon kadar uzağınızdayız!