Çankaya TV Harici Hard Disk Güç Modülü Değişimi

Akıllı televizyonlar yalnızca yayın izleme cihazları değil; aynı zamanda kişisel medya merkezleridir. Ev kullanıcılarının büyük bir kısmı, film arşivlerini, fotoğraflarını, ders kayıtlarını ve oyun yedeklerini harici USB disklerde tutar. Bu diskler televizyona bağlandığında, TV’nin USB veri yolu üzerinden yalnızca veri değil, aynı zamanda güç de ister. Ancak her TV’nin anakartında yer alan Harici Hard Disk Güç Modülü (USB 5 V güç anahtarı/koruma katı, bazen “USB VBUS switch”, “load switch”, “current limiter”, “Power Distribution Switch” olarak geçer) uzun vadede yüksek akım çekişleri, ani spin-up akımları, düşük kaliteli kabloların yarattığı gerilim düşümleri, ESD darbeleri ve ısıl döngüler nedeniyle yıpranabilir. Sonuçta kullanıcı tarafına şu şikâyetler yansır: “TV diski görmüyor”, “disko bağlayınca USB bağlantısı kopuyor”, “disk tık tık edip duruyor, dönmüyor”, “film sırasında donuyor”, “yalnızca küçük USB bellek çalışıyor, disk çalışmıyor”, “iki USB portundan biri artık güç vermiyor”.

1) Mimariyi Tanımak: USB VBUS Nasıl Dağıtılır?

TV anakartlarında USB portlarının 5 V hattı, genellikle bir regüle 5 V rayından (standby sonrası aktif) beslenir ve her port için ayrı bir yük anahtarı/dağıtım anahtarı üzerinden dış dünyaya çıkar. Bu modül:

• Akım sınırlama (örn. 1.0–2.4 A arası ayarlanmış),

• Kısa devre koruması (foldback veya hiccup),

• Isıl koruma (therm-shutdown),

• Ters akım koruması (backfeed önleme),

• Yumuşak başlangıç (inrush akımı sınırlama),

• Bazen port başına izleme (PWR_GOOD, FAULT bayrakları)
  işlevlerini üstlenir. Bazı şasilerde USB 3.x hub entegresi ile güç katı aynı bölgede konumlanır; bazen hub ayrıdır, güç dağıtımı ise ayrı high-side switch IC’lerle yapılır.

2) Neden Arızalanır?

• Aşırı spin-up akımı: 2.5″ mekanik disklerin ilk çevirme akımı anlık olarak 0.8–1.5 A’a vurabilir. Güç anahtarı altında ısıl stres birikir.

• Düşük kaliteli kablo/uzatma: İnce iletkenler gerilim düşümü yaratır; anahtar sürekli sınırda çalışır.

• ESD ve kablo tak-çıkar: Port ağzında yüksek ESD darbeleri güç anahtarına ve ESD diyotlarına biner.

• Backfeed ve ters akım: Diskteki bazı adaptörlü muhafazalar, port kapalıyken bile gerilim geri basabilir; anahtarın ters yönden zorlanmasına yol açar.

• Çoklu port eş zamanlı yük: TV üzerindeki iki port aynı raydan besleniyorsa, toplam yük artışı ray çökmesi ve anahtarların art arda kesmesine neden olur.

3) Semptom → Katman Eşlemesi

• Disk dönmüyor / tık sesi: VBUS 5 V var gibi görünür ama inrush anında anahtar “drop” eder, voltaj diz çöker.

• Disk görünüp kayboluyor: Kısa devre koruması veya ısıl koruma aç/kapa döngüsüne girmiştir.

• USB bellek çalışıyor, HDD çalışmıyor: HDD’nin akım ihtiyacı yüksektir; anahtar eşik altına düşer.

• Sadece bir port ölü: İlgili portun güç anahtarı hasarlı; diğeri sağlam.

• Film oynatırken donma: Güçte kısa süreli droop; disk UASP/BOT üzerinden zaman aşımına gider.

• TV kapalıyken disk LED’i hafif yanıyor: Ters akım kaçağı; anahtarın backfeed bariyeri zayıf veya disk muhafazası gerilim basıyor.

4) Hızlı Teşhis: Donanıma Girmeden Önce

• Kablo/mahfaza/kapasite: Farklı USB-A kabloyla deneyin; kalın ve kısa kablo tercih edin.

• Hub/uzatma: Pasif hub ve uzatmaları aradan çıkarın; doğrudan TV’ye takın.

• Disk türü: 2.5″ mekanik diskler yerine SSD ile test, güç ihtiyacı kıyaslaması yapar.

• İkinci port: Diğer USB portunda davranış aynı mı? Değilse port-spesifik arızadır.

• Servis menüsü/ayarlar: Bazı TV’ler uyku profilinde USB’ye sınırlı güç verir; yazılım politikasını kontrol edin.

5) Ölçüm Stratejisi: “5 V Var” Demek Yetmez

• VBUS dalga şekli: Diske takarken inrush esnasında dalgalanmayı osiloskopla görün. 5 V → 4 V altına düşüyorsa dosya sistemi zarar görebilir.

• FAULT/PWR_GOOD pinleri**: Yük anahtarının hata bayrağı osiloskopta nabız atıyorsa ısıl/akım sınırlaması devreye giriyor.

• Rds(on) etkisi: Yük altında 5 V → 4.6–4.7 V düşüş; yüksek Rds(on) göstergesidir.

• Ray sağlamlığı: Anakartın 5 V regülesini izleyin; aynı rayı başka tüketiciler düşürüyor olabilir (Wi-Fi peak akımı, LED sürücü dalgalanması gibi).

6) Doğru Parça Seçimi: Kağıt Üstünde Benzer ≠ Eşdeğer

• Akım limiti (ILIM): 1.5 A “nominal” yazsa bile dinamik inrush toleransı önemlidir; peak davranışına bakın.

• Rds(on): Ne kadar düşükse o kadar az gerilim düşümü ve ısı; yüksek sıcaklıkta da düşük kalabilmeli.

• Soft-start/inrush kontrol: “dV/dt control” veya slew rate yönetimi olan parçalar diskin anlık yükünü yumuşatır.

• Kısa devre davranışı: Foldback mi latch-off mu? TV mantığına uyum şart; latch-off, kullanıcıyı fiş çekmeye zorlayabilir.

• Ters akım koruması: Geri beslemeye dayanıklı (true reverse-current blocking) parçalar tercih edin.

• ESD dayanımı ve paket: Port ağzına yakınsa ±8–15 kV IEC 61000-4-2 seviyeleri değerlidir; termal dağılım için pad alanı yeterli olmalı.

• Çift kanallı mı tek kanallı mı? Port başı ayrı IC veya dual-channel çözüm mü kullanıldığına bakın; eşdeğeri aynı topolojide seçin.

7) Sökme: USB Bölgesi Hassastır

• Arka kapağı açmadan önce tüm enerjiyi kesin; kondansatörlerin deşarjını bekleyin.

• ESD bilekliği ve iletken mat kullanın.

• USB konektörleri ve ESD diyotları çok yakın yerleşir; sıcak havayı düşük debi ve noktasal kullanın, komşu bileşenleri kaptonla maskeleyin.

• Lehim fitili ve flux ile pedleri temizleyin; pad kaldırmamak esastır.

8) Takma: Isı, Planarlık ve Temizlik

• IC’yi padlere planar oturtun; önce iki köşeyi sabitleyin.

• Kömürleşmiş flux bırakmayın; USB hattının çevresinde mikrosızıntılar sinyal bütünlüğünü etkiler, 5 V hattında kaçak ısınma yapar.

• Eğer modül kalkan kapak altındaysa, kapakla metal-metal temasın sağlam olduğundan emin olun; boya üzerinden kapanmış bir kalkan EMI’yi artırır, güç anahtarını ısıl strese sokar.

9) Kablo ve Mekanik: Gücü Donanımda Düşürmeyin

• TV’nin kasası kapatılırken USB konektörüne yan yük bindirmeyin; portu karttan mikro çatlakla ayırır, gücün “ara ara” kesilmesine yol açar.

• Uzun, ince USB kablolarını müşteriye anlatın: Voltaj düşer, motorlu disk dönmekte zorlanır.

10) İlk Açılış ve Test: Yalnızca “Gördü” Yetmez

• Soğuk başlat: TV’yi açın, diski bağlayın; 10–15 saniyelik dönme/sürüşte voltaj düşümlerini izleyin.

• Büyük dosya kopyası: 10–20 GB’lık sürekli aktarımda güç dalgalanması olup olmadığını gözleyin; donma var mı?

• Uyku/uyanma: TV uykuya geçip uyanınca port yeniden düzgün kalkıyor mu?

• Çoklu port: Aynı anda iki USB cihaz bağlayın; güç katı toplam yükte stabil mi?

• SSD karşılaştırması: SSD ile testte sorun yok, HDD’de varsa inrush yönetimine odaklanın.

11) Yazılım ve Politika: Donanıma Suç Atmadan Önce

• Bazı TV’ler USB üzerinden yalnızca 500 mA sağlayacak biçimde sınırlıdır; üretici politikasıdır.

• TV’nin kayıt özelliği (PVR) açıkken farklı güç profilleri devreye girebilir; bu durumda ray koruma eşiği değişir.

• Güç tasarrufu modunda USB kapanıyor olabilir; kullanıcıya ayar yolunu açıkça anlatın.

12) EMI/ESD Hijyeni: Güç Modülünün Görünmez Düşmanları

• USB port ağzında ESD koruma diyotları sağlam mı? Hasarlıysa yük anahtarı “suçsuz” olabilir.

• Bakır şerit topraklama ve kalkan kapaklar metal-metal kapanıyor mu? Boya üzerinden kapalı kalkan, USB 5 V hattında dalgalanmayı artıran EMI’ye yol açar.

• Wi-Fi/BT anten kablolarıyla uzun paralel gitmeyin; güç anahtarı çevresinde ortak-mod gürültü büyür.

13) Vaka A – “Disk Görünüyor, 10 Saniye Sonra Kayboluyor”

Belirti: Disk bağlanır, döner, klasörler görünür; ardından bağlantı kesilir.
İnceleme: Yük anahtarının FAULT pini periyodik düşüyor; ısıl korumaya girip çıkıyor. Rds(on) yüksek, IC ısınıyor.
Çözüm: Düşük Rds(on), daha yüksek ILIM ve yumuşak başlatmalı orijinal aileden IC takıldı; kalkan kapak metal-metal kapatıldı.
Sonuç: Uzun kopya ve oynatma testinde düşme yok.

14) Vaka B – “USB Bellek Çalışıyor, HDD Çalışmıyor”

Belirti: Flash bellek sorunsuz; 2.5″ HDD dönmüyor/tıkıyor.
İnceleme: Inrush anında VBUS 4 V altını görüyor; kablo çok uzun ve ince, IC eski.
Çözüm: IC yenilendi; kullanıcıya kısa/kalın kablo verildi.
Sonuç: HDD stabil; dosya kopyaları kesintisiz.

15) Vaka C – “TV Kapalıyken Disk LED’i Yanıyor”

Belirti: Standby’da disk LED’i soluk yanıyor.
İnceleme: Ters akım kaçağı; modül reverse-current blocking zayıf, disk muhafazası geri besliyor.
Çözüm: True-RCB destekli modül kullanıldı; portta PCB yönlendirmesi gözden geçirildi.
Sonuç: Standby’da LED kapalı; uyanmada hızlı bağlanma.

16) Vaka D – “Film Sırasında Donma”

Belirti: 30–40 dakikalık oynatımlarda takılma.
İnceleme: USB 5 V rayında dalga; Wi-Fi TX pikleriyle çakışan anlarda güç anahtarı limitliyor.
Çözüm: Anahtar aile yükseltildi (daha iyi transient), şase/EMI düzeni düzeltildi, Wi-Fi kablolarıyla paralellik kesildi.
Sonuç: Donma kayboldu.

17) Sık Yapılan Hatalar

• “Aynı paket, tak gitsin”: Rds(on) ve ILIM eşleşmeyince gerçek sorun geri döner.

• Flux kalıntısı bırakmak: USB güç bölgesinde mikrosızıntı ve ısı artışı.

• Kalkan kapaklarını boya üzerinden kapatmak: EMI artar, modül ısıl strese girer.

• Latch-off modüllerini yanlış şasilere takmak: Kullanıcı reset atmak zorunda kalır.

• USB port konektörünü mekanik gerilim altında bırakmak: Bir süre sonra ara ara kopmalar başlar.

18) Uygulamalı Değişim Adımları (Atölye Kılavuzu)

1. Ön test: Farklı kablo/SSD/HDD ile davranış haritalama.

2. Enerjiyi kes-deşarj, ESD hazırlığı.

3. Bölge tespiti: USB portunu besleyen load switch IC’yi belirleyin (genelde port başında).

4. Söküm: Sıcak hava + fitil; pedleri yormadan kaldırın.

5. Temizlik: İzopropil ile tam temizlik; kömürleşmiş flux kalmasın.

6. Yeni IC: Aynı aileden, düşük Rds(on), doğru ILIM, reverse-current blocking özellikli.

7. Lehim: Köşeleri sabitle, pinleri akıcı lehimle; köprü yok, fazla lehim yok.

8. Kalkan ve şase: Metal-metal kapanış; bakır şerit rotasını EMI dostu kur.

9. Test: Inrush izleme, uzun kopya, uyku/uyanma, çift cihaz.

10. Kullanıcı dokümantasyonu: Kablo kalınlığı, çoklu port yük sınırları, uyku davranışı.

19) Kullanıcı İletişimi: Güç Gerçeğini Anlatmak

“2.5″ mekanik diskler, ilk çalıştırmada kısa süreli yüksek akım ister. TV’nizin USB portu bunu karşılayacak şekilde tasarlanmış olsa da yıllar içinde güç modülü yıpranabilir. Biz yalnız modülü değiştirmedik; EMI/şase düzenini kontrol ettik, portu dalgalanmalara karşı güçlendirdik. Kısa, kaliteli kablo kullanmanız ve aynı rayda iki ağır cihazı aynı anda beslememeniz uzun ömür sağlar.”

20) Uzun Ömür Stratejisi

• Orijinal aile ve düşük Rds(on) modül; reverse-current blocking şart.

• ESD diyotları sağlam ve yakın yerleşimli olsun.

• Kısa-kalın kablo önerin; müşteriye küçük bir rehber verin.

• SSD tercihi: Mümkünse mekanik disk yerine SSD; daha düşük inrush.

• Kalkan kapakları metal-metal; boya üzerinden kapanış yok.

• Bakır şerit rotası kısa-geniş; Wi-Fi/LED kablolarıyla paralellik yok.

• Uyku politikası: USB güç yönetimi kullanıcıya açıklansın; beklenmedik kesilmeler yanlış anlaşılmasın.

• Servis raporu: Eski/yeni P/N, test senaryoları, osiloskop ekran görüntüsü (varsa) ve öneriler.

Sonuç

TV Harici Hard Disk Güç Modülü Değişimi, basit bir “USB portu onarımı” değildir; harici diskin inrush akımı, TV’nin güç dağıtım mimarisi, EMI/ESD ekosistemi, kablo-mekanik ilişkisi ve kullanıcı davranışıyla iç içe geçen bir güvenilirlik mühendisliği problemidir. Kalıcı çözüm;

• Doğru yük anahtarı seçimi (düşük Rds(on), doğru ILIM, soft-start, reverse-current blocking, sağlam ESD),

• Ped ve çevrenin fluxsız ve temiz lehimi,

• Kalkan/şase düzeninin metal-metal ve kısa-geniş hatlarla tamamlanması,

• Inrush ve uzun aktarım senaryolarında gerçek dünyaya benzeyen testler,

• Kullanıcıya kablo ve eşzamanlı yük konularında net rehberlik
  üzerine kurulur. Bu disiplin uygulandığında, disk ilk denemede döner, dosyalar kesintisiz açılır, uzun filmler donmadan oynar, standby-uyanma döngülerinde yeniden bağlanma hızlı ve güvenilir gerçekleşir. Sonuç: TV, harici depolamayı sorunsuz ve veri güvenliğine saygılı biçimde yönetir.

Ankara’nın Televizyon ve Uydu Çözüm Merkezi: Her Şey İçin Yanınızdayız!
Televizyonunuzla ilgili her türlü ihtiyaca tek bir noktadan çözüm sunuyoruz! Mobilya tasarım hizmetimizle televizyonunuzun arkasına özel paneller hazırlıyor, estetik ve işlevsel çözümler üretiyoruz. Ayrıca televizyonunuzun ön panelinde oluşabilecek her türlü arızayı tamir ediyor, kırılan panellerinizi yenisiyle değiştiriyoruz. Led yanması gibi sık karşılaşılan sorunları profesyonel müdahalelerle gideriyor ve televizyonunuzun ilk günkü performansına ulaşmasını sağlıyoruz. Bununla da kalmıyor, yeni aldığınız televizyonları özenle kuruyor, kullanıma hazır hale getiriyoruz. Her marka ve model televizyon için sunduğumuz bu kapsamlı hizmetlerle, televizyon keyfinizin hiç kesilmemesini garanti ediyoruz.
Uydu kurulumu ve ayarlama konusunda da uzman ekibimizle yanınızdayız. İster bireysel, ister site yönetimi olsun, uydu sistemlerinin kurulum ve bakımını profesyonellikle gerçekleştiriyoruz. Büyük sitelere toplu uydu kurulumu sağlarken, kişisel taleplere de özel çözümler üretiyoruz. Ankara’nın tüm semtlerinde hizmet veriyoruz; ancak yalnızca Ankara ile sınırlı değiliz! Başka şehirlerden gelen taleplerinizi de karşılıyor, size en uygun çözümleri sunmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Televizyon ve uyduyla ilgili aklınıza gelebilecek her konuda yetkin bir hizmet sunma iddiasındayız.
Çocuğunuz oyuncak fırlattı ve ekran mı karardı? Bu tür problemlerle sık sık karşılaşıyoruz ve neyse ki bu gibi durumlar bizim uzmanlık alanımızda! Hem bireysel hem de kurumsal müşterilerimize sunduğumuz güvenilir, hızlı vze etkili çözümlerle televizyonlarınızın ömrünü uzatıyor, konforunuzu artırıyoruz. Eğer televizyonunuzla ilgili bir sorun yaşıyorsanız ya da ihtiyaç duyduğunuz uydu hizmetlerini düşünüyorsanız, doğru yerdesiniz. Televizyon keyfinizin kesintisiz devam etmesi için bir telefon kadar uzağınızdayız!