Çankaya TV Yazılım Hatası Sonrası EEPROM Değişimi

Akıllı televizyonlar; işletim sistemi, sürücüler, servis menü parametrikleri, panel ID’leri, kullanıcı ayarları ve fabrika kalibrasyon verilerini kalıcı bellek üzerinde saklar. Bu kalıcı belleğin en kritik üyelerinden biri EEPROM (Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory) yongasıdır. EEPROM; ani elektrik kesintileri, başarısız yazılım güncellemeleri, servis menüsünde hatalı parametre değişiklikleri, voltaj dalgalanmaları, nem/korozyon, üretim hataları veya aşırı yazma döngüsü (endurance) nedeniyle bozulabilir. Sonuç; TV hiç açılmama (brick), logoda takılma (boot loop), kanal/list/ayar kayıpları, renk/ışık kalibrasyonlarının bozulması, kumanda algılamasında tutarsızlık, HDMI-CEC sorunları ve hatta panelle anakart arasındaki protokol uyuşmazlıklarıdır.

Bu yazıda yazılım hatası sonrası EEPROM kaynaklı arıza semptomlarını sistematik biçimde teşhis edecek, yonga seçimi ve donör veri temini, ESD ve ısı yönetimi ile sökme/lehitleme, içerik klonlama ve temiz imaj (clean dump) hazırlama, programlama araç zinciri (clip in-circuit, out-of-circuit programlayıcı, SOIC test soketi), doğrulama/QA test süreci, kalibrasyon ve bölgesel ayarlar (region codes), servis menüsü ile “marriage”/eşleştirme adımları, garanti/etik kayıt ve maliyet-fayda analizini ayrıntılarıyla ele alacağız. Ek olarak, çeşitli vaka çalışmaları ve uygulamalı adımlar üzerinden riskleri nasıl minimize edeceğinizi göstereceğiz.

1) EEPROM Nedir, TV’de Neyi Tutar?

EEPROM; küçük kapasiteli (genellikle 1–512 kB) ama hızlı erişimli, güç kesilse de içeriğini koruyan bir bellek türüdür. TV özelinde tipik içerikler:

• Panel Kimliği ve T-CON konfigürasyon parametreleri (LVDS/eDP hat ayarları, voltaj/drive tabloları)

• Servis menüsü değerleri (B/L seviyeleri, dimming kuralları, RTC flag’leri, üretici opsiyon bitleri)

• Bölge/ülke ayarları, yayın standardı parametreleri

• HDCP/EDID benzeri kimlik blokları (modele göre)

• Kanal tabloları ve kullanıcı ayar snapshot’ları
  Not: Büyük işletim sistemi dosyaları NAND/eMMC üzerinde, kritik küçük parametreler çoğu modelde EEPROM’dadır.

2) Yazılım Hatası Sonrası EEPROM Semptomları

• Boot loop / logoda takılma: Bootloader, parametreleri okuyamadığında yeniden başlatır.

• Ekran var ama renk/aydınlık abartılı: Panel/Backlight parametreleri default dışına kaymıştır.

• Kumanda ile geç tepki/yanlış komut: IR/CEC eşleşmesi veya debounce parametreleri bozulmuştur.

• Port/CEC sorunları: HDMI kimlik blokları/flag’ler tutarsızdır.

• Kanal/ayarların kaybolması: NV snapshot blokları bozulmuştur.

• Servis menüsü kilitleri: Yanlış bitler TV’yi kısıtlı moda sokabilir.

Vaka Notu: Başarısız OTA güncelleme sonrası açılışta logo → kapanma döngüsü yaşayan bir cihazda, EEPROM’un iki sayfasında CRC hatalı veri tespit edilmiştir.

3) Köken Analizi: EEPROM mu, eMMC/NAND mi?

Aynı semptomlar eMMC/NAND bozulmasında da görülür. Ayrıştırma için:

• Serial debug/log (varsa) ve servis menüsü erişimi.

• I²C/SPI bus aktivitesi: Osiloskop/logic analyzer ile EEPROM adres hatlarında trafik var mı?

• Isıl profil: EEPROM normal, eMMC aşırı ısınıyorsa odak eMMC olabilir.

• B planı: “Known-good” EEPROM dump’ı ile test kartında denenip karşılaştırılır.

4) EEPROM Tipleri ve Paketler

• Seri EEPROM: I²C (24Cxx serisi), SPI (25xx serisi) yaygındır.

• Paketler: SOIC-8, TSSOP-8, SOT-23-5 (daha nadir), WSON/DFN (ince kasa).

• Gerilim: 3.3 V ağırlıklı; bazı eski kartlarda 5 V toleranslı.

• Endurance: 100k yazma döngüsü tipik; wear-out durumunda sayfa hataları artar.

5) Değişim/Onarım Stratejisi: Üç Yol

1. In-circuit programlama (clip): Klemensle kart üzerinde okuma/yazma (kart OFF + rail izolasyonu gerekir).

2. Out-of-circuit programlama: EEPROM’u sök, test soketinde oku/yaz.

3. Tam donör yonga: Aynı modelden çalışan bir TV’den okunmuş “temiz dump” yazıp seri numara/opsiyonları sonradan düzelt.

Öneri: İlk kez yapıyorsanız “out-of-circuit” daha güvenlidir; bus çakışması ve pull-up etkileri riski kalkar.

6) ESD, Isı ve Mekanik Hazırlık

• ESD bileklik ve antistatik zemin: I²C/SPI hatları hassastır.

• Kapton bant + ısı kalkanı: Komşu plastik konektörler ve mikro bileşenler korunmalı.

• Sıcak hava rework + ince uçlu kalem lehim: 280–320°C aralığı tipik; kurşunsuz lehimde profil ayarlı.

• Akışkan (no-clean flux) ve lehim fitili: Ped temizliği için şart.

7) Söküm – Ped Sağlığı Prosedürü

1. Çevresini Kapton’la koru, flux uygula.

2. Sıcak hava ile yumuşat, cımbızla yükselt (ped çekmemeye dikkat).

3. Artık lehimi fitille al; padleri oksit/yanık var mı incele.

4. IPA ile temizle; mikroskop altında pad bütünlüğünü doğrula.

5. Kopuk pad durumunda micro-jumper ile ilgili hatta köprü kur (şema/boardview yoksa iz sürme).

8) Donör İçerik: Temiz Dump, Bölgesel Kodlar, Panel ID

• Temiz dump: Aynı şasi/anakart revizyonu ve panel tipinden alınmış, hatasız doğrulanmış imaj.

• Panel ID / T-CON uyumu: Yanlışsa görüntü yok, renkler “negatif” veya backlight davranışı anormal olur.

• Region/Area codes: DVB-T/T2, DVB-S/S2, ATSC gibi yayın parametreleri ve parental lock farklılıkları.

• Opsiyon bitleri: Wi-Fi/Bluetooth modül var/yok, HDMI port sayısı, USB akım limiti gibi seçenekler.

Pratik: Donör imaj yazıldıktan sonra servis menüsünde panel ID ve opsiyon bitleri hedef cihaza göre düzeltilmelidir.

9) Programlama Araç Zinciri

• EEPROM programlayıcı: SOIC-8 test soketi ve I²C/SPI destekli generic programlayıcılar.

• Doğrulama: Yazma sonrası byte-by-byte verify.

• Koruma bitleri: Bazı EEPROM’larda yazma koruması (WP pin veya register) kaldırılmalı.

• Checksum/CRC: Bazı üreticiler belirli adres aralıklarında kontrol toplamı kullanır — bozuksa TV startup’ta veriyi reddeder.

10) Yeni EEPROM Lehimleme ve İlk Açılış

• Yön işareti (pin-1 nokta/çentik) mutlaka doğru konumda.

• Önce iki köşe pini sabitle, sonra kalan pinleri lehimle (köprü oluşursa kalem ucu/fitil ile düzelt).

• Görsel kontrol: Bilek altında hafifçe bastırıp oynatma testi; pad hareket etmiyorsa sağlamdır.

• İlk açılış: Bazı modeller ilk boot’ta NVM init yapar (uzun sürebilir). Sabırlı olun, güç kesmeyin.

11) Servis Menüsü ve “Marriage”/Eşleştirme Adımları

• Panel seçimi: Doğru kodu işaretleyin (örn. 55″ VA 120 Hz vs 60 Hz IPS).

• White balance/Cal verileri: Eski TV’den alınmışsa kopyalanır; yoksa fabrika default + kalibrasyon yapılır.

• Opsiyon bitleri: Wi-Fi, BT, tuner konfig, OSD dil/fon, CEC profili, tuş takımı tipi.

• RTC/Region: RTC varsa saat başlangıcı ve bölge kodları.
  Not: Yanlış opsiyon bitleri HDMI/USB davranışını bozabilir.

12) QA Testleri: Eski Hatalar Geri Döndü mü?

• Soğuk/ sıcak boot döngüsü: 5–10 kez, logoya takılma var mı?

• Giriş testleri: HDMI/USB/TV tuner, CEC/ARC/eARC.

• Görüntü: %100 beyaz, %5 gri; backlight ve renk davranışı.

• Ses: Hoparlör/kulaklık, HDMI-ARC.

• Ağ: Wi-Fi/Ethernet, Uygulama açılışları.

• Kanal/ayar persistansı: Fiş çekip takınca ayarlar kalıyor mu?

13) Vaka Analizi A: OTA Güncelleme Sonrası Brick

55″ orta segment TV, OTA sırasında elektrik kesiliyor. Açılışta logo → reset. eMMC sağlam; I²C hattında EEPROM okuma hataya düşüyor. EEPROM söküldü, dump CRC’si bozuk. Donörden temiz dump yazıldı; panel ID düzeltildi; TV normal boot etti.

14) Vaka Analizi B: Yanlış Panel ID – Ters Renkler

Servis menüsünde panel ID yanlış işaretli bir cihazda görüntü “negatif” gibi. EEPROM’da opsiyon bitleri doğru ama panel kimliği farklı. Doğru panel ID yazılıp kaydedildi; backlight sürüş eğrileri düzeldi.

15) Vaka Analizi C: Ayar Tutmuyor – Ghost Write

EEPROM yazma döngüsü bitkin; sayfa 0x70–0x7F arası yazılamıyor. TV her yeniden başlatmada fabrika ayarına dönüyor. Yeni EEPROM takıldı; kullanıcının kanal/ayarları taşındı; sorun bitti.

16) Vaka Analizi D: In-Circuit Programlama Tuzağı

Kart üstünde klips ile yazma denendi, ancak aynı I²C hattında başka cihaz (tuner) bus’ı sürüyor. Yazma başarısız/bozuk oldu. Çözüm: EEPROM’u söküp sokette yazmak; ardından board’a geri lehimlemek.

17) Riskler ve Kaçınma

• Yanlış yön/pin: EEPROM ters takılırsa kart zarar görebilir.

• Aşırı ısı: Pad kopması; mikro jumper gerekebilir.

• Yanlış dump: Farklı revizyon; gizli opsiyon bitleri TV’yi kilitleyebilir.

• ESD: I²C buffer/MCU hasarı.

• Clip yazımında parazit: Bus pull-up’ları ve besleme izolasyonu yetersizse veri bozulur.

18) Maliyet – Zaman – Fayda

• EEPROM parça: 100–350 TL (kapasite/markaya bağlı).

• İşçilik: 1.200–2.500 TL (sök-programla-kalibre).

• Toplam tipik: 1.300–2.850 TL.

• Alternatif: Anakart komple değişimi 4–6 kat maliyet + panel/opsiyon uyumu riski.
  ROI: Doğru dump ve kalibrasyonla yüksek; özellikle paneli sağlam cihazlarda.

19) Kalibrasyon ve Kullanıcı Deneyimi

EEPROM değişimi sonrası fabrika kalibrasyon blokları yoksa:

• Beyaz Denge (2/10-point): 6500K hedef, ΔE < 2 ideal.

• Renk Yönetimi (CMS): SDR Rec.709, HDR DCI-P3/BT.2020 gamut haritaları.

• Gamma 2.2/2.4: Ortam aydınlığına göre seçilmeli.
  Kullanıcı tarafında sonuç; menü/ayarların kalıcı olması, açılış hızının normale dönmesi, girişlerin “tak çalıştır” davranışına kavuşması, CEC/ARC kararlılığı ve panelin fabrika hedeflerine yakın görüntü üretmesidir.

20) Gelecek Eğilimleri: Neden EEPROM Yerine NVRAM/FRAM?

• FRAM/ MRAM: Çok daha yüksek yazma döngüsü, düşük gecikme, güç kesilmesine dayanım.

• Güvenli KV depoları: Şifreli parametre blokları, anti-rollback.

• Dual-bank konfig: OTA’da A/B bank; kesinti olsa da sağlam bank ile açılış.

• Self-heal algoritmaları: CRC bozuksa “last-known-good” kopyaya otomatik dönüş.

21) Atölye İçin SOP (Standart Operasyon Prosedürü) – Uygulamalı

1. Ön Teşhis: Boot davranışı, bus aktivitesi, hata matrisi.

2. Söküm: ESD, ısı kalkanı, ped koruması.

3. Okuma: Mevcut EEPROM’u zorlukla da olsa imaging (forensic—kısmi veri kurtarılabilir).

4. Donör Seçimi: Şasi/panel eşleşmesi.

5. Programlama: Out-of-circuit yaz, verify et.

6. Montaj: Doğru yön; mikroskop altında pin kontrolü.

7. İlk Boot: NVM init sırasında kesinti yapma.

8. Servis Menüsü: Panel ID/opsiyonlar/region düzelt.

9. QA: Soğuk-sıcak boot, giriş/CEC/ARC, Wi-Fi, kanal persistansı.

10. Kalibrasyon: WB, gamma, CMS.

11. Belgelendirme: Dump checksum, seri no, işçilik raporu, fotoğraflar.

12. Teslim ve Garanti: Kullanıcıya elektrik kesintisi/güncelleme tavsiyeleri.

22) Sık Yapılan Hatalar – Hızlı Çözümler

• Yanlış dump yazımı → Doğru model-rev dump’ı, panel ID doğrula.

• Clip ile yazımda başarısız verify → EEPROM’u sök; sokette yaz.

• Boot var, ayar tutmuyor → Sayfa yazımı hatası; EEPROM yorgun, değiştir.

• Görüntü garip/ters → Panel ID/T-CON parametreleri yanlış; servis menüsünden düzelt.

• HDMI-CEC tek çalışıyor/bozuluyor → CEC flag’leri/opsiyon bitleri ve RTC/region kontrol.

Sonuç

Yazılım hatası sonrası “TV açılmıyor” veya “ayarlar sürekli sıfırlanıyor” gibi şikâyetlerin önemli bir bölümü EEPROM bütünlüğünün bozulmasına dayanır. Bu, körlemesine anakart değiştirilecek bir durum değildir. Başarının anahtarı; doğru teşhis (eMMC mi EEPROM mu?), düzenli SOP (ESD, ısı, ped sağlığı), doğru içerik (donör dump + panel/opsiyon eşleştirme), profesyonel programlama ve doğrulama, servis menüsü eşleştirme ve son olarak kalibrasyon/QA adımlarını eksiksiz uygulamaktır. Bu disiplinle yapılan bir EEPROM değişimi; cihazı kalıcı biçimde ayağa kaldırır, kullanıcı ayarlarının kalıcılığını sağlar, giriş/CEC davranışlarını stabilize eder ve gereksiz yüksek maliyetli anakart/panel değişimlerinin önüne geçer. Üstelik, raporlanmış bir süreç ve yedek dump arşivi ile aynı modeldeki ilerideki vakalar için tekrar edilebilir ve öngörülebilir bir çözüm mimarisi oluşturur.

Ankara’nın Televizyon ve Uydu Çözüm Merkezi: Her Şey İçin Yanınızdayız!
Televizyonunuzla ilgili her türlü ihtiyaca tek bir noktadan çözüm sunuyoruz! Mobilya tasarım hizmetimizle televizyonunuzun arkasına özel paneller hazırlıyor, estetik ve işlevsel çözümler üretiyoruz. Ayrıca televizyonunuzun ön panelinde oluşabilecek her türlü arızayı tamir ediyor, kırılan panellerinizi yenisiyle değiştiriyoruz. Led yanması gibi sık karşılaşılan sorunları profesyonel müdahalelerle gideriyor ve televizyonunuzun ilk günkü performansına ulaşmasını sağlıyoruz. Bununla da kalmıyor, yeni aldığınız televizyonları özenle kuruyor, kullanıma hazır hale getiriyoruz. Her marka ve model televizyon için sunduğumuz bu kapsamlı hizmetlerle, televizyon keyfinizin hiç kesilmemesini garanti ediyoruz.
Uydu kurulumu ve ayarlama konusunda da uzman ekibimizle yanınızdayız. İster bireysel, ister site yönetimi olsun, uydu sistemlerinin kurulum ve bakımını profesyonellikle gerçekleştiriyoruz. Büyük sitelere toplu uydu kurulumu sağlarken, kişisel taleplere de özel çözümler üretiyoruz. Ankara’nın tüm semtlerinde hizmet veriyoruz; ancak yalnızca Ankara ile sınırlı değiliz! Başka şehirlerden gelen taleplerinizi de karşılıyor, size en uygun çözümleri sunmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Televizyon ve uyduyla ilgili aklınıza gelebilecek her konuda yetkin bir hizmet sunma iddiasındayız.
Çocuğunuz oyuncak fırlattı ve ekran mı karardı? Bu tür problemlerle sık sık karşılaşıyoruz ve neyse ki bu gibi durumlar bizim uzmanlık alanımızda! Hem bireysel hem de kurumsal müşterilerimize sunduğumuz güvenilir, hızlı vze etkili çözümlerle televizyonlarınızın ömrünü uzatıyor, konforunuzu artırıyoruz. Eğer televizyonunuzla ilgili bir sorun yaşıyorsanız ya da ihtiyaç duyduğunuz uydu hizmetlerini düşünüyorsanız, doğru yerdesiniz. Televizyon keyfinizin kesintisiz devam etmesi için bir telefon kadar uzağınızdayız!